Olej z ostropestu – na co pomaga i dlaczego warto go pić?

Ostropest plamisty (Silybum marianum), to kwitnąca roślina pochodząca z tej samej rodziny co stokrotka. Olej z nasion ostropestu cechuje się zawartością cennych dla zdrowia człowieka witamin, polifenoli, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz silnych przeciwutleniaczy nazywanych sylimaryną. Jego delikatny smak sprawia, że stanowi doskonały dodatek do sałatek, sosów, twarogów, jogurtów, owsianek, a także potraw zarówno mięsnych, jak i warzywnych.

Właściwości i wartości odżywcze oleju z ostropestu

Olej z ostropestu zawiera wiele dobroczynnych składników, takich jak:

• kwas linolowy należący do grupy omega-6
  
  Kwas linolowy (LA) należy do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli NNKT, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wytworzyć. Testy naukowe wykazały, że zwiększone spożycie LA koreluje ze zmniejszoną częstością występowania schorzeń układu sercowo-naczyniowego (głównie choroby wieńcowej) i zespołu metabolicznego, w skład którego wchodzi cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, podwyższony poziom triglicerydów w osoczu oraz nadmierna ilość tkanki tłuszczowej mierzona obwodem talii. LA wpływa na poprawę profilu lipidowego w osoczu, przeciwdziała insulinooporności oraz pomaga stabilizować glikemię, czyli poziom glukozy we krwi. [1]
  
  
• kwas oleinowy z grupy omega-9
  
  Na przykładzie oliwy z oliwek zawierającej duże ilości kwasu oleinowego (OA) wykazano, że kwas ten chroni organizm przed rozwojem chorób nowotworowych oraz przewlekłych zapaleń. OA poprawia także odpowiedź immunologiczną układu odpornościowego związaną z eliminacją patogenów. [2]
  Inne źródło naukowe pokazuje, że dieta obfitująca w kwas oleinowy ma działanie protekcyjne w odniesieniu do chorób o podłożu zapalnym przyczyniając się do aktywacji komórek immunokompetentnych, czyli komórek układu odpornościowego. [3]
  

• sterole roślinne
  
  Fitosterole korzystnie wpływające na profil lipidowy zmniejszając stężenie tzw. “złego cholesterolu” , czyli frakcji LDL w osoczu oraz redukując poziom cholesterolu całkowitego.
  
  
• witaminę E, czyli silny przeciwutleniacz
  
  Witamina E usuwa wolne rodniki tlenowe, które dostają się do organizmu w wyniku kontaktu z zanieczyszczonym powietrzem, dymem papierosowym, wysoko przetworzoną żywnością. Wolne rodniki uszkadzają błony komórkowe oraz wywołują zmiany w DNA, które mogą skutkować rozwojem procesów nowotworowych. Zdolności cytoprotekcyjne (ochrona struktury i funkcji komórek) oleju z ostropestu związane z zawartością witaminy E potwierdzono badaniami naukowymi. [4]
  
  
• sylimarynę w niewielkich ilościach
  
  Sylimaryna to kompleks przeciwutleniaczy, których głównym źródłem są nasiona z ostropestu plamistego. Podczas tłoczenia oleju część tych związków przedostaje się do oleju. Sylimaryna to związek znany głównie z suplementów diety regenerujących i wspomagających pracę wątroby.

Olej z ostropestu na wątrobę

Wątroba, to istotny organ, pełniący funkcję filtra zatrzymującego i neutralizującego toksyny dostające się do organizmu z zewnątrz. Sprawne funkcjonowanie tego narządu może wspomóc picie oleju z ostropestu. Olej polecany jest zwłaszcza osobom długotrwale zażywającym leki mogące uszkodzić wątrobę, a także osobom ciepiącym na wirusowe zapalenie wątroby lub inne schorzenia tego organu.

Olej z ostropestu zawiera niewielkie ilości sylimaryny, która ułatwia detoksykację wątroby oraz wspomaga jej regenerację. Związek ten Wykazuje potencjał cytoprotekcyjny w stosunku do komórek wątroby (hepatocytów), czyli chroni je przed uszkodzeniem. Działa także antyoksydacyjnie ograniczając tworzenie się wolnych rodników tlenowych, które niszczą hepatocyty i odpowiadają za powstawanie toksycznych związków. Badanie przeprowadzone na myszach w 2016 roku wykazało, że ostropest plamisty poprawił uszkodzenie wątroby wywołane dietą bogatotłuszczową. [5] Inne badanie wykazało, że sylimaryna zmniejsza uszkodzenie wątroby spowodowane zażywaniem niektórych leków, promieniowaniem, przeciążeniem żelazem, alkoholem. [6]

Olej z ostropestu na problemy związane z układem sercowo naczyniowym i przewlekłymi stanami zapalnymi.

Ponadto badanie na myszach karmionych dietą bogatotłuszczową pokazało, że spożywanie oleju tłoczonego za zimno z ostropestu plamistego przeciwdziała rozwojowi otyłości, a także powikłaniom metabolicznym i sercowo-naczyniowym nadmiaru tkanki tłuszczowej, czyli nadciśnieniu tętniczemu i hiperglikemii na czczo. Inny pozytywny skutek konsumpcji oleju, to zmniejszenie wytwarzania substancji inicjujących procesy zapalne.[7]

Olej z ostropestu plamistego wykazuje potencjał przeciwartretyczny i przeciwutleniający, dzięki czemu może pełnić rolę ochronną przeciwko przewlekłym chorobom zapalnym, takim jak reumatoidalne zapalenie stawów. [8]

Jak pić olej z ostropestu ?

Nie istnieją ścisłe zalecenia, wskazujące jak i kiedy należy wprowadzić olej do jadłospisu. Olej z ostropestu można pić wedle upodobań, czyli na czczo, podczas posiłku lub tuż po nim, by poprawić wchłanianie witamin A,D,E,K z pożywienia. Nie ma konieczności wypijania dobowej dawki oleju jednorazowo. Przyjmuje się, że należy spożyć minimum 15 ml, a więc 1 łyżkę stołową produktu na dobę. Można rozłożyć tę ilość na 2 porcje, czyli 3 łyżeczki oleju spożywane o różnych porach dnia. U niektórych osób przekroczenie jednorazowej dawki 15 ml oleju, może skutkować dyskomfortem ze strony przewodu pokarmowego.

Picie oleju z ostropestu na czczo

Można spotkać zalecenia aby spożywać łyżkę z ostropestu na czczo. Nie u każdego sprawdzi się picie czystego oleju rano przed śniadaniem, ponieważ duża ilość oleju przyjęta na pusty żołądek może powodować odczuwanie mdłości. Dlatego zaleca się przyjmowanie dawki oleju między posiłkami lub bezpośrednio po jedzeniu. Osoby, które nie przepadają za smakiem oleju mogą wymieszać go z łyżeczką jogurtu lub twarogu i spożyć miksturę na 30 minut przed właściwym posiłkiem.

Jednocześnie nie ma innych przeciwwskazań, aby stosować olej z ostropestu na czczo więc jeśli nie występują objawy ze strony przewodu można spróbować takiego sposobu.

Dodawanie oleju z ostropestu do potraw

Olejem można polewać sałatki, czy rozsmarować parę jego kropli na kanapce, a także użyć go jako składnik sosów czy dressingów. Olej wzbogaci wartość odżywczą koktajli na bazie mleka czy jogurtu naturalnego. Dobrze jest dodać niewielką jego ilość do pasty jajecznej lub twarogowej co sprawi, że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A,D,E) lepiej się wchłoną z przewodu pokarmowego. Olej można wykorzystać do polewania pierogów, ugotowanych kasz lub ziemniaków.

Oleju z ostropestu nie należy używać do smażenia, ponieważ utraci on swoje walory odżywcze.

Olej z ostropestu po jedzeniu

Stosowanie oleju z ostropestu po posiłku wzmacnia przyswajalność witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, pobudza metabolizm i przyspiesza syntezę kwasów żółciowych. Dlatego warto włączyć olej do posiłku lub spożyć go bezpośrednio po jedzeniu. Można rozłożyć zalecaną dawkę 15 ml oleju z ostropestu na 2 porcje i spożyć je w ciągu dnia na przykład po obiedzie i po kolacji. Dzięki temu unikniemy odczuwania dyskomfortu ze strony przewodu pokarmowego spowodowanego zbyt dużą jednorazową porcją spożytego oleju.

Olej z ostropestu na noc

Olej z ostropestu można wypić po kolacji bądź w jej trakcie, jednakże pora dnia nie jest najistotniejszą kwestią. Spożycie oleju na czczo, między posiłkami lub na noc, to kwestia osobistych preferencji. Dla osiągnięcia zamierzonych skutków zdrowotnych ważna jest systematyczność wypijania oleju, a nie wybór pory dnia.

Dobroczynne właściwości oleju warto wykorzystać podczas nocnej regeneracji skóry, która odwdzięczy się promiennym wyglądem o poranku.

Olej z ostropestu na skórę włosy i paznokcie

Olej z ostropestu można użyć w celach pielęgnacyjnych, co doceni każda kobieta. Wystarczy nałożyć olej z ostropestu na włosy lub wmasować go w skórę głowy i pozostawić na noc. Taka kuracja stosowana 1 raz w tygodniu sprawi, że włosy staną się miękkie, lśniące i gładkie. Dodatkową korzyścią z olejowania skóry głowy jest zmniejszenie wypadania włosów na skutek masażu skalpu odbywającego się wraz z wmasowywaniem oleju.

Olej z ostropestu warto stosować do wcierania w paznokcie, co zapobiegnie ich łamaniu i rozdwajaniu oraz przyspieszy regenerację płytki paznokciowej.

Olej z ostropestu może być wykorzystywany do pielęgnacji skóry przez wzgląd na zawartość witaminy E i kwasów nienasyconych. Sylimaryna pomaga neutralizować szkodliwy wpływ promieniowania UVA i UVB na skórę, chroni przed poparzeniem słonecznym [9], ma działanie regenerujące i zmniejsza widoczność przebarwień skórnych [10]. Wspomaga również leczenie trudno gojących się ran, nadmiernego rogowacenia skóry, łagodzi objawy alergii atopowej i kontaktowej.

Jakie przeciwwskazania ma olej z ostropestu?

U osób zmagających się z niedrożnością dróg żółciowych wskazany jest umiar przy zażywaniu oleju z ostropestu ze względu na zawartość żółciopędnej sylimaryny.

Zażywając doustne środki antykoncepcyjne należy pamiętać, że olej z ostropestu może obniżyć skuteczność wspomnianych preparatów. Terapia lekami przeciwzakrzepowymi i redukującymi poziom cholesterolu wymaga zachowania umiaru przy dawkowaniu oleju z ostropestu.

Kobiety ciężarne i kobiety karmiące przed wprowadzeniem do menu oleju z ostropestu powinny skonsultować się z lekarzem. W przypadku dzieci poniżej 12 roku życia brak jest badań naukowych rozstrzygających kwestię działań niepożądanych. Olej z ostropestu potencjalnie może wywołać reakcję alergiczną u osób uczulonych na rośliny z rodziny Asteraceae.

Gdzie kupić i jaki olej z ostropestu wybrać?

Olej z ostropestu powinien być tłoczony na zimno, co pozwala na zachowanie jego wartości odżywczych. Najlepiej, jeśli tłoczenie wykonywane jest w małych partiach na świeżo, w niewielkiej tłoczni tak, aby możliwe było sprawowanie kontroli nad procesem otrzymywania oleju. W tym celu najlepiej zaopatrzyć się w produkt w uznanej manufakturze.

W naszym sklepie oferujemy w 100% naturalny olej tłoczony na zimno, bez dodatku konserwantów i polepszaczy smaku. Nasz olej z ostropestu nie jest rafinowany, dzięki czemu jest on bezpieczny dla zdrowia i nie wprowadza do organizmu niepotrzebnych substancji. Ponadto tłoczymy go tylko i wyłącznie z własnych upraw. Olej umieszczamy w szklanych, ciemnych butelkach, które należy przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu. Olej powinien być spożyty w ciągu 4 miesięcy od wytłoczenia.

Źródła

1. Marangoni F, Agostoni C, Dietary linoleic acid and human health: Focus on cardiovascular and cardiometabolic effects. Atherosclerosis. 2020 Jan;292:90-98.
2. Sales-Campos H; An overview of the modulatory effects of oleic acid in health and disease. Mini Rev Med Chem. 2013 Feb;13(2):201-10
3. Carrillo C, Cavia Mdel M, Alonso-Torre S. Role of oleic acid in immune system; mechanism of action; a review. Nutr Hosp. 2012 Jul-Aug;27(4):978-90.
4. Ghzaiel I, Zarrouk A., Protective effects of milk thistle (Sylibum marianum) seed oil and α-tocopherol against 7β-hydroxycholesterol-induced peroxisomal alterations in murine C2C12 myoblasts: Nutritional insights associated with the concept of pexotherapy. Steroids. 2022 Jul;183:109032.
5. Guo Y; Silymarin improved diet-induced liver damage and insulin resistance by decreasing inflammation in mice. Pharm Biol. 2016 Dec;54(12):2995-3000.
6. Abenavoli L; Milk thistle in liver diseases: past, present, future. Phytother Res. 2010 Oct;24(10):1423-32.
7. Shen HH, Alex RMilk thistle seed cold press oil attenuates markers of the metabolic syndrome in a mouse model of dietary-induced obesity. J Food Biochem. 2020 Dec;44(12):e13522.
8. Harrabi S, Ferchichi A, Policosanol composition, antioxidant and anti-arthritic activities of milk thistle (Silybium marianum L.) oil at different seed maturity stages. Lipids Health Dis. 2018 Apr 16;17(1):82.
9. Agata Kryczyk i inni; Surowce i substancje pochodzenia naturalnego stosowane w fotoprotekcji; Polish Journal of Cosmetology 2018, 21(1): 25-32
10. Natalia Magdalena Schäfer i inni; Znaczenie roślinnych i syntetycznych składników aktywnych we wspomaganiu procesu depigmentacji skóry; Farmacja Polska, Tom 77 • nr 8 • 2021