Nasiona czarnuszki – jak je jeść i na co pomagają?

Czarnuszka siewna (Nigella sativa L), znana również jako kmin czarny, pochodzi z Iraku i Turcji. Określa się ją mianem złota faraonów, gdyż znaleziono ją w grobie Tutenchamona. Z czasem dotarła do krajów śródziemnomorskich i Polski. Mahomet twierdził, że pomaga wyleczyć wszystkie choroby, nie zapobiega jedynie śmierci. Zalicza się ją do roślin jednorocznych i rodziny jaskrowatych. Kwitnie od maja do września. Mieszki tej rośliny dostarczają cenne nasiona, z których pozyskuje się olej. Można je także spożywać bezpośrednio. Początkowo stosowano ją jako przyprawę, dopiero z czasem dostrzeżono wiele prozdrowotnych właściwości. Jak jeść nasiona czarnuszki i na co pomagają?

Wartości odżywcze nasion czarnuszki

Surowce pochodzenia roślinnego cieszą się dużą popularnością w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Uchodzą bowiem za dobrze poznane, a co za tym idzie bezpieczne. Konsumenci coraz częściej sięgają po nasiona czarnuszki. Wspomniana roślina zawiera szereg substancji, które zostaną pokrótce omówione w niniejszej części artykułu.

Co zawiera czarnuszka? Nasiona dostarczają następujące wartości odżywcze (w przeliczeniu na 100 g suchej masy):

• 450 kcal
• 24 g białka
• 35 g tłuszczu
• 25 g węglowodanów
  -błonnik 13 g

Profil tłuszczowy oleju z czarnuszki

Nasiona czarnuszki w około 35 % składają się z tłuszczu w postaci nienasyconych kwasów tłuszczowych- głównie kwasów omega-6 i omega-9. Bardzo istotnym parametrem charakteryzującym nasiona i olej z czarnuszki jest zawartość olejku eterycznego, który jest jej najważniejszym składnikiem.

Profil lipidowy wysokiej jakości oleju z polskiej czarnuszki przedstawia się następująco:

• kwasy tłuszczowe wielonienasycone – 64%
  – kwasy omega-6 – 59%,
  – kwasy omega-3 – 1%,
  – kwas eikozadienowy – 4%
• kwasy tłuszczowe jednonienasycone 21%
  – omega-9 – 20%,
• kwasy tłuszczowe nasycone 14%,
• olejek eteryczny- około 10 %

Jakie witaminy i minerały zawiera czarnuszka?

Cenne witaminy i minerały, które regulują procesy zachodzące w organizmie, dostarczają nasiona czarnuszki. Roślina, zwana złotem faraonów, obfituje m.in. w:

• miedź 18 mg/kg, która odpowiada za wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego i zwalczanie wolnych rodników,
• żelazo 105 mg/kg, które odgrywa kluczową rolę w syntezie hemoglobiny,
• cynk 60 mg/kg, który wspiera procesy odpornościowe, wzmacnia skórę, włosy i paznokcie,
• fosfor 527 mg/kg, pomaga zachować równowagę kwasowo-zasadową w organizmie, ponadto reguluje pracę układu nerwowego i mięśniowego,
• wapń 1860 mg/kg, odpowiada za zdrowie kości, aktywuje enzymy i bierze udział w krzepnięciu krwi,
• tiamina (witamina B1) 15,4 mg/kg, zapewnia prawidłową pracę układu nerwowego i sercowo-naczyniowego,
• niacyna (witamina B3) 57 mg/kg, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i hormonalnego,
• pirydoksyna (witamina B6) 5 mg/kg, wspiera odporność i pracę układu nerwowego,
• kwas foliowy (witamina B9) 160 μg/kg, który uczestniczy w syntezie hemoglobiny i odpowiada za prawidłowe funkcje układu nerwowego.
• beta-karoten (pochodną witaminy A), która zapewnia prawidłowe widzenie i przeciwdziała kurzej ślepocie.
• sterole, które optymalizują profil lipidowy, gdyż ograniczają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego
• witaminę E, która słynie z silnej aktywności antyoksydacyjnej
• biotynę, która gwarantuje zdrowy wygląd skórze, włosom i paznokciom,
• antyoksydanty, które zwalczają stres oksydacyjny poprzez neutralizację wolnych rodników.
• garbniki,
• flawonoidy
• alkaloidy,
• saponiny,
• Nigellinę,
• Nigelliminę,

Najważniejszy składnik nasion czarnuszki- olejek eteryczny

OIej z czarnuszki dostarcza także naturalny olejek eteryczny, którego zawartość waha się od 1 do 10 %. To właśnie jemu zawdzięcza swój intensywny aromat. Warto zaznaczyć, że jego intensywność różni się w zależności od kraju pochodzenia i genotypu nasion. Polska przyprawa posiada wyjątkowo intensywny aromat. Wiele właściwości zdrowotnych nasion czarnuszki jest uwarunkowana właśnie stężeniem olejku eterycznego.

Co zawiera olejek eteryczny z czarnuszki?

Olejek eteryczny to szereg związków lotnych, które mogą wywierać istotny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Zwalczają bakterie, wirusy i grzyby. Działają przeciwzapalnie i antyalergicznie. Wykazują również aktywność immunomodulującą, co oznacza, że regulują działanie systemu odpornościowego. Najbardziej znanym składnikiem olejku eterycznego czarnuszki jest Tymochinon. Jego zawartość waha się w zależności od pochodzenia i jakości surowca i może wynosić od 1 do 30 mg/ml.

Najważniejsze składniki olejku eterycznego czarnuszki:

• Tymochinon
• Tymol.
• Karwakol
• Tymohydrochinon.
• α-Pinen
• β-pinen
• Longifolen
• Sabinen
• Cymen

Zawarte w czarnuszce substancje biologicznie aktywne stały się przedmiotem wielu badań naukowych. Eksperymenty doprowadziły do odkrycia cennych właściwości prozdrowotnych, które zostaną omówione w dalszej części artykułu. Czarnuszka siewna to roślina, która ma stosunkowo dobrą wartość odżywczą, dlatego zaleca się jej włączenie do codziennej diety.

Na co pomagają nasiona czarnuszki? Jakie mają właściwości?

Nasiona czarnuszki wywierają korzystny wpływ na organizm człowieka. Oddziałują na szereg procesów zachodzących w ustroju. Poniżej przedstawiono wybrane właściwości czarnuszki.

Przeciwmiażdżycowe działanie czarnuszki

Nasiona omawianej przyprawy poprawiają profil lipidowy i przeciwdziałają chorobom układu krążenia, w tym miażdżycy. Redukują bowiem wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Swoją aktywność zawdzięczają wielonienasyconym kwasom tłuszczowym oraz fitosterolom.

Zastosowanie oleju z czarnuszki w procesie odchudzania

Można kupić gotowy olej z czarnuszki lub samodzielnie zmielić jej nasiona, a następnie dodać je do potraw. Zauważono, że włączenie tej wyjątkowej rośliny do diety wspiera proces redukcji tkanki tłuszczowej.

Czarnuszka a poziom cukru we krwi

Zaleca się jej spożywanie przy cukrzycy. Zauważono, że obniża stężenie glukozy we krwi na czczo.

Czarnuszka na ciśnienie krwi

Badania naukowe potwierdziły, że omawiana przyprawa pomaga obniżyć ciśnienie skurczowe o 8-10 mmHg, a rozkurczowe o 4-12 mmHg. Odgrywa zatem istotną rolę w profilaktyce nadciśnienia i chorób układu krążenia.

Niesamowite właściwości przeciwzapalne czarnuszki

Czarnuszka zawiera tymochinon. Składnik ten obniża stężenie białka CRP. Wspomniany marker sygnalizuje stan zapalny w organizmie. Tymochinon z czarnuszki go redukuje. Rekomenduje się jej spożywanie osobom, które cierpią na reumatoidalne zapalenie stawów, atopowe zapalenie skóry i łojotokowe zapalenie skóry.

Zwalczanie stresu oksydacyjnego

Nigella sativa to roślina miododajna, której nasiona pomagają zniwelować stres oksydacyjny. Dochodzi do niego wówczas, gdy wolne rodniki przeważają nad przeciwutleniaczami. Sprzyja to uszkodzeniom makromolekuł komórkowych. Czarnuszka zawiera liczne antyoksydanty, w tym tymochinon.

Wpływ czarnuszki na wątrobę

Zauważono, że zawarte w niej substancje przyczyniają się do poprawy prób wątrobowych, gdyż zmniejszają stężenie enzymów wątrobowych. Prawdopodobnie wynika to z właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających omawianej przyprawy. Wątroba jako narząd detoksykacyjny jest narażona na duży stres oksydacyjny.

Wpływ czarnuszki na nerki

Olej z czarnuszki wykorzystuje się u chorych na niewydolność nerek i nefropatię cukrzycową, bo poprawia ich stan.

Czarnuszka na alergię

Czarnuszka zwiększa wydzielanie interferonu, czyli cytokiny, która zmniejsza odczyn alergiczny. Omawiana przyprawa sprawdzi się też przy astmie i AZS.

Czarnuszka na infekcje górnych dróg oddechowych

Stanowi świetny wybór, ponieważ tymochinon wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze.

Czarnuszka – właściwości zdrowotne przy RZS

Zawiera substancje o działaniu immunomodulującym. Przeciwdziała zwalczaniu komórek stawów przez system odpornościowy, co jest niezwykle ważne przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Czarnuszka na wrzody żołądka

Wrzody wywołuje bakteria Helicobacter pylori, a tymochinon wykazuje działanie przeciwbakteryjne.

Działanie rozkurczowe przy menstruacji

Kobiety często skarżą się na niezwykle bolesne skurcze podczas krwawienia miesiączkowego. Czarnuszka je niweluje, gdyż wykazuje właściwości rozkurczowe.

Zainteresowały Cię właściwości czarnuszki? Więcej na ich temat dowiesz się, klikając w link: https://olejewielkierychnowo.pl/wlasciwosci-nasion-i-oleju-z-czarnuszki/.

Czarnuszka w ziarnach, mielona, a może w kapsułkach?

W ostatnim czasie czarnuszka staje się coraz bardziej popularna. Negatywne skutki związane związane z nowoczesnym trybem życia takie jak przewlekłe choroby cywilizacyjne spowodowały, że zaczynamy wracać do tradycyjnych i naturalnych metod wspomagania naszego organizmu. W związku z tym na rynku co chwilę pojawiają się nowe preparaty zawierające w swym składzie czarnuszkę w różnych formach. Sprawdźmy, która opcja jest najlepsza!

Zmielone nasiona czarnuszki – czy stanowią dobre rozwiązanie?

Mielone nasiona czarnuszki siewnej wydają się bardzo wygodnym rozwiązaniem. Nie wymagają bowiem obróbki. Z drugiej strony mają swoje wady.

1. Po mieleniu niektóre składniki z nasion zaczynają się psuć. Obserwuje się utlenianie i jełczenie kwasów tłuszczowych.
   
2. Trudno przeprowadzić ocenę organoleptyczną i ustalić, czy nie zmielono samej osłonki jako odpadu po produkcji oleju.

Kupując nasiona czarnuszki siewnej, można je zmielić tuż przed spożyciem, co pozwala zachować pełnię substancji odżywczych i biologicznie aktywnych. W tym celu wystarczy skorzystać z blendera lub młynka. Jeśli spożywamy je w całości, to musimy je dokładnie rozgryźć. Inaczej nie skorzystamy z dobroczynnych składników zawartych w czarnuszce.

Nie polecamy natomiast wcześniej zmielonej czarnuszki.

Kapsułki z czarnuszką siewną – zalety i wady

Na rynku pojawiły się także kapsułki z czarnuszką, które są wygodne w użyciu. Wystarczy je połknąć i popić wodą. Czy ich stosowanie ma sens?

1. Kapsułki zazwyczaj zawierają substancje dodatkowe, które muszą zostać zmetabolizowane w organizmie. Obciążają zatem narządy detoksykacyjne, w tym wątrobę.
   
2. Jakość surowca wykorzystywanego w ich produkcji często pozostawia sporo do życzenia, bo pochodzi z Azji i Północnej Afryki. Dostarczają go kraje, w których jest silnie rozwinięty przemysł. Tamtejsze fabryki uwalniają do środowiska dużą ilość zanieczyszczeń, które gromadzą się w płodach rolnych.
   
3. Opierają się na sproszkowanej czarnuszce, przez co zawarte w niej kwasy tłuszczowe mogły już ulec procesowi jełczenia i utleniania. Poza tym niektóre z nich są zmielonymi wytłokami. Z kolei całe nasiona czarnuszki uchodzą za bezużyteczne, ponieważ w niezmienionej postaci zostaną wydalone z organizmu.
   
4. Kapsułki z czarnuszką mają podobną wadę jak mielona przyprawa. Uniemożliwiają przeprowadzenie oceny organoleptycznej.

Czarnuszka w ziarnach

Dietetycy uważają, że najlepiej sprawdzą się całe nasiona z czarnuszki. Ewentualnie można zamówić zimno tłoczony olej z czarnuszki, który jest nierafinowany i niefiltrowany. Sposób jego pozyskiwania sprawia, że zawiera skoncentrowaną dawkę substancji prozdrowotnych.

Nasiona czarnuszki mają przewagę nad czarnuszką mieloną i w kapsułkach. Ich łupinka w naturalny sposób chroni substancje odżywcze i biologicznie aktywne przed jełczeniem, pleśnieniem i utlenianiem. Redukuje też negatywny wpływ czynników zewnętrznych. Nasiona czarnuszki siewnej charakteryzują się najwyższą zawartością substancji odżywczych. Łatwo można ocenić ich właściwości organoleptyczne, w tym zapach i smak. Są produktem w pełni naturalnym i wolnym od syntetycznych dodatków. Warto wybierać nasiona z czarnuszki siewnej z rodzimych gospodarstw rolnych, które nie stosują środków ochrony roślin. Gwarantuje to najwyższy poziom bezpieczeństwa.

Gdzie kupić wysokiej jakości nasiona czarnuszki?

Najlepiej postawić na produkty od lokalnego rolnika. Warto pamiętać, że w Polsce też uprawia się czarnuszkę. Czarny kmin, który pochodzi z rodzimych pól, charakteryzuje się najwyższą jakością. Należy zwrócić uwagę na to, czy w gospodarstwie używa się środków ochrony roślin, gdyż ich pozostałości można znaleźć w płodach rolnych. Polskie nasiona czarnuszki siewnej mają jeszcze jedną zaletę. W naszym kraju obowiązują ścisłe regulacje dotyczące rolnictwa i płodów rolnych, które wynikają z członkostwa w UE. Oznacza to, że rolnicy muszą dbać o bezpieczeństwo i jakość oferowanych produktów. Kiedy kupujemy nasiona czarnuszki z Azji, powinniśmy liczyć się z tym, że tam obowiązują mniej restrykcyjne normy. Poza tym sam transport z tak odległego zakątka świata naraża je na wilgoć i pleśnienie.

Jak spożywać czarnuszkę?

Zaleca się, aby kupić nasiona czarnuszki siewnej całe, czyli nieprzetworzone. Jak je jeść? Można zmielić je przy pomocy młynka, blendera lub moździerza. Należy to zrobić tuż przed spożyciem. Omawiana przyprawa znalazła szerokie zastosowanie, dodaje się ją do:

● sałatek,
● serów,
● sosów,
● zup,
● przetworów,
● makaronów,
● kapusty kiszonej,
● podpłomyków,
● mięsa,
● domowego pieczywa.

Czarnuszka siewna jako przyprawa zdaje egzamin od wieków. W starożytności kminu czarnego używano do wypieku chleba. W staropolskiej kuchni stosowano go przy kiszeniu kapusty i przyrządzaniu bigosu, bo wspomaga procesy trawienne.

Nasiona czy olej z czarnuszki siewnej

Nasiona czarnuszki zawierają komplet makro- i mikroskładników, które w naturalny sposób wspierają zdrowie i samopoczucie człowieka. Mogą uchodzić za lepsze rozwiązanie, gdyż są pełnowartościowe. Natomiast olej stanowi skoncentrowaną dawkę kwasów tłuszczowych i substancji w nim rozpuszczonych. Nie dostarcza zatem wszystkich składników obecnych w nasionach. Wspomniane produkty są do siebie podobne, dlatego warto włączyć zarówno nasiona, jak i olej z czarnuszki do swojej diety.

Olej z czarnuszki najlepiej wybierać taki, który jest tłoczony na zimno (poniżej 35 stopni Celsjusza), ponieważ zapobiega to zniszczeniu cennych substancji. Za najzdrowszy uchodzi nierafinowany i niefiltrowany. Niektóre rodzinne manufaktury korzystają jedynie z naturalnej sedymentacji (gromadzenia osadów na dnie pojemnika/zbiornika). Nierafinowany olej z czarnuszki zachowuje świeżość, gdy jest tłoczony małymi partiami co dni i przechowywany w temperaturze chłodniczej z dala od światła.

Zainteresowała Cię czarnuszka? Sprawdź ofertę naszego gospodarstwa, z którego pozyskujemy czarnuszkę w postaci nasion oraz oleju nierafinowanego, tłoczonego na zimno. Postaw na bogactwo składników naturalnych i wysokie parametry biochemiczne, które przysłużą się Twojemu zdrowiu i urodzie. Wszystkie produkty w naszym sklepie online pochodzą z własnych upraw i są wytwarzane przez rodzinną manufakturę.

Bibliografia:

1. Argon i Gokyer; Determination of physicochemical properties of Nigella sativa seed oil from Balikesir Region, Turkey; Chemical and Process Engineering Research, 2016, 41: 43-46
2. Atta M.B.; Some characteristics of nigella (Nigella sativa L.) seed cultivated in Egypt and its lipid profile; Food Chemistry, 2003, 83, s. 63-68
3. Gharby i in.; Chemical investigation of Nigella sativa. L. seed oil produced in Morocco; Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 2015, 14: 172-177
4. Hamed i Abo-Elwafa; Enhancement of oxidation stability of flax seed oil by blending with stable vegetable oils; Journal of Applied Sciences Research, 2012, 8:5039-5048
5. Hassanien i in.; Phytochemical contents and oxidative stability of oils from non-traditional sources; European Journal of Lipid Science and Technology, 2014, 116:1563-1571
6. Kaźmierczak A., Wcisło-Dziadecka D., Zmarzły N.; Zdrowie z natury – czarnuszka siewna w produktach kosmetycznych i leczniczych; Post N Med, 2008, XXXI(1A), s. 61-64
7. Kiralan i in.; Blends of cold pressed black cumin oil and sunflower oil with improved stability: A study based on changes in the levels of volatiles, tocoperols and tymoquinone during accelerated oxidation conditions; Journal of Food Biochemistry, 2017, 41:e12272
8. Mazaheri i in.; A comprehensive review of the physicochemical, quality and nutritional properties of Nigella sativa oil; Food Reviews International, 2019, 35:342-362
9. Ramadan i in.; Antiradical and antimicrobial properties of cold-pressed black cumin and cumin oil; European Food Research and Technology, 2012, 234:833-844
10. Stevens P.F.; Angiosperm Phytogeny Website; Missouri Botanical Garden, 2001
11. Szaciłło K., Szaciłło M.; Przyprawy, które leczą; Zwierciadło, 2018
12. Szafer W.; Rośliny polskie; PWN, 1953
13. Takruri H.R.H., Dameh M.A.F.; Study of the nutritional value of black cumin seeds (Nigella sativa); Science of Food and Agriculture, 1999
14. Wajs A., Kalemba D.; Czarnuszka siewna (Nigella sativa L.): Skład chemiczny i aktywność biologiczna; Zeszyty Naukowe. Chemia Spożywcza i Biotechnologia; Politechnika Łódzka, 2003, 67, s. 121-141
15. Wielgosz T.; Wielka księga ziół polskich; Publicat, 2008
16. Włodarczyk Z.; Rośliny biblijne. Leksykon; Kraków, Instytut Botaniki im. Szafera PAN, 2011
17. Zarrouk i in.; Profile of fatty acids, tocopherols, phytosterols and polyphenols in Mediterranean oils (argan oils, olive oils, milk thistle seed oils and Nigella seed oil) and evaluation of their antioxidant and cytoprotective activities; Current Pharmaceutical Design, 2019, 25:1791-1805