Olej lniany budwigowy- jakie ma właściwości i na co pomaga?

Len zwyczajny (łac. Linum usitatissimum L.) to roślina jednoroczna należąca do rodziny lnowatych. Od czerwca do lipca możesz podziwiać jej piękne kwiaty, które są ozdobą wielu ogródków. Jednak len zwyczajny to nie tylko roślina ozdobna – od tysięcy lat z jej włókien produkuje się zwiewne ubrania. Bardzo wartościowe są także nasiona lnu, z których pozyskiwany jest olej lniany budwigowy. Jest to produkt wyróżniający się nie tylko ciekawym smakiem i kolorem, ale i wysoką wartością odżywczą oraz licznymi właściwościami zdrowotnymi. Sprawdź, jakie cenne składniki kryją się w oleju lnianym budwigowym i dlaczego warto włączyć go do jadłospisu.

Olej lniany i dieta dr budwig

Olej lniany budwigowy wziął swoją nazwę od nazwiska niemieckej badaczki dr Joanny Budwig. Z wykształcenia była farmaceutką posiadała także doktorat z chemii i fizyki. Badała ona wpływ leków i żywności przetworzonej na ludzki organizm.

W 1951 roku Joanna Budwig byłą główny ekspertem w zakresie farmaceutyków i tłuszczów w Federalnym Instytucie Badań nad Tłuszczami. Jednak ze względu na kontrowersje jakie wywołała swymi krytycznymi wypowiedziami na temat kwasów tłuszczowych trans odeszła ze stanowiska (Obecnie kwasy trans uważane za bardzo szkodliwe).
Budwig uważała, że przetworzone tłuszcze (rafinowane, utwardzane) obciążają organizm i mogą wywoływać szereg chorób. Natomiast wielonienasycone kwasy tłuszczowe działają prozdrowotnie. Według badaczki spośród wielonienasyconych kwasów tłuszczowych największe znaczenie miały kwasy omega-3, których najbogatszym źródłem jest olej lniany.

W 1952 opracowała dietę obfitującą w przeciwutleniacze oraz nienasycone kwasy omega-3. Zalecała mieszać olej lniany z białym serem, który przez wysoką zawartość białek siarkowych znacząco zwiększa przyswajalność kwasów omega-3.

Budwig twierdziła, że jej metoda charakteryzowała się skutecznością na poziomie 90 % u ponad 2000 pacjentów. W ciągu trzech miesięcy niektórzy pacjenci na jej diecie mieli znacznie mniejsze guzy rakowe, inni nie mieli już ich wcale.

Podstawy diety dr Budwig

Pierwszy etap diety ma na celu uzupełnienie niedoboru kwasów omega-3 w organizmie, dlatego zalecane jest stosowanie oleju lnianego tłoczonego na zimno, nierafinowanego w ilości 4-6 łyżek stołowych dziennie, jako wyłącznego źródła tłuszczu roślinnego. Dodatkowo zalecane jest spożywanie tłustych ryb, które także skrywają duże ilości kwasów tłuszczowych nienasyconych.

Istotny w diecie jest sposób podania oleju lnianego, a mianowicie należy połączyć go z białym twarogiem tak, by powstała pasta. Otrzymana masa ułatwia i przyspiesza wchłanianie kwasów tłuszczowych z przewodu pokarmowego. Dr Budwig zalecała także domieszkę świeżo zmielonego siemienia lnianego do pasty z twarogu i oleju, co przekłada się na zwiększenie ilości błonnika, witamin i minerałów w diecie.

Produkty zalecane

• Świeże owoce
• Świeże warzywa- w szczególności: marchew, burak czerwony, czosnek, cebula, kapusta, kalafior, papryka zielona
• Dobrej jakości oleje tłoczone na zimno (inne niż lniany) do dwóch łyżek dziennie.
• Zboża rzekoma (zwłaszcza gryka)
• Pestki dyni
• Ryby
• Naturalny miód, pyłek, pierzga
• Olej lniany w ilości min 6 łyżek dziennie z białym twarogiem

Produkty zakazane

• Słodziki, cukier biały i brązowy
• Rafinowane oleje
• Tłuszcze utwardzone (Margaryna)
• Produkty mleczne z wyjątkiem białego sera
• Produkty zawierające dodatki chemiczne
• Ryby ze sztucznej hodowli
• Fast food
• Konserwy
• Wędliny
• Mięso (wyjątkiem ekologiczne maksymalnie 2 razy w tygodniu)
• Smażone produkty
• Orzeszki ziemne
• Owoce morza
• Kawa
• Tytoń
• Alkohol

Przykład diety dr Budwig:

Początek dnia:
1-2 szklanki wody

Po godzinie:
Szklanka soku z kiszonej kapusty

Śniadanie
Pasta z dwóch łyżek oleju lnianego i i kozim twarogiem (najlepiej odtłuszczonym) . Do pasty można dodać orzechy owoce itp.

Przed południem
Szklanka soku z marchwi lub buraków

Obiad
Sałatka ze świeżymi owocami, warzywami i pastą budwigową. Do tego gotowane i pieczone warzywa (kalafior, cukinia, buraki, szparagi i strączkowe). Jadłospis można urozmaicić świeżymi rybami przygotowanymi w piekarniku lub gotowanymi.

Kolacja
Kasza gryczana gotowana na bulionie z warzyw i ziół. Do zupy tuż przed spożyciem należy dodać olej lniany.

Olej lniany budwigowy – co to znaczy i co go wyróżnia?

Olej lniany budwigowy powinien być pozyskiwany z wysokiej jakości nasion (specjalnie wyselekcjonowanych, zdrowych, pełnych, bez glifosatów i innych związków o szkodliwym wpływie na zdrowie), tłoczony na zimno (w temperaturze poniżej 35℃), nierafinowany i niefiltrowany. A to oznacza same zalety.

Olej lniany można pozyskiwać na różne sposoby, a tłoczenie na zimno ma wieloletnią tradycję. Niestety w ostatnim czasie część producentów zrezygnowała z tej metody, ponieważ jest mało wydajna. To błąd, ponieważ właśnie taki olej ma największą wartość. Dzięki tłoczeniu na zimno degradacja składników bioaktywnych jest zdecydowanie mniejsza niż w przypadku innych metod. Olej lniany pozyskiwany w ten sposób wyróżnia się wysoką zawartością cennych dla zdrowia składników: fitosteroli, nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witaminy E.

Olej lniany budwigowy – wartości odżywcze

Olej lniany budwigowy jest skarbnicą wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. W 100 gramach zawiera około 50-58 gramów kwasu alfa-linolenowego (ALA), czyli jednego z przedstawicieli kwasów omega-3.

Istotna jest nie tylko sama zawartość NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, ale również stosunek kwasów omega-6 do omega-3, który w oleju budwigowym wynosi 4:1. Wiele produktów spożywanych na co dzień (m.in. nabiał, mięso, olej słonecznikowy) dostarcza dużych ilości kwasów omega-6, co może skutkować rozwojem stanów zapalnych, a w następstwie nowotworów. Aby tego uniknąć ważne jest zachowanie właściwego stosunku między kwasami omega-6 a omega-3, idealna proporcja mieści się w granicach 1:3-1:5.

Nie należy zapominać również o tym, że olej lniany budwigowy jest źródłem witaminy E. Jest to jeden z najważniejszych antyoksydantów występujących w żywności. Spożywanie produktów bogatych w witaminę E zmniejsza ryzyko stresu oksydacyjnego – jesteś na niego szczególnie podatny, jeśli prowadzisz siedzący tryb życia, palisz papierosy lub nadmiernie spożywasz alkohol. Stres oksydacyjny wiąże się z większym ryzykiem chorób (m.in. nowotworów, cukrzycy, chorób układu krążenia). Mając to wszystko na uwadze, nie ma wątpliwości, że witamina E jest bardzo cennym składnikiem oleju budwigowego.

Olej lniany budwigowy stanowi źródło fitosteroli i substancji fenolowych o potencjale przeciwzapalnym, antynowotworowym, przeciwutleniającym, a także kardioprotekcyjnym, czyli wzmacniającym układ sercowo-naczyniowy.

Na co pomaga olej lniany budwigowy – właściwości

Dzisiaj wiadomo, że olej lniany posiada bardzo szerokie spektrum działania Oto w jakich dolegliwościach i chorobach jest szczególnie zalecany.

Działanie przeciwzapalne

Stan zapalny nie jest niczym złym, ponieważ to naturalne reakcja obronna organizmu. Problem zaczyna się, gdy z krótkotrwałego przeradza się w przewlekły stan zapalny.

Okazuje się, że w walce ze stanem zapalnym pomóc mogą wielonienasycone kwasy omega-3. Po tym, jak trafią do organizmu, są przekształcane m.in. do eikozanoidów. Mają one szerokie spektrum działania. Są potrzebne nie tylko do tworzenia struktur komórkowych, ale i kontroli procesów zapalnych.

Dlatego olej lniany budwigowy bogaty w kwasy omega-3 wykazuje działanie przeciwzapalne, a tym samym odgrywa dużą rolę w profilaktyce i leczeniu chorób na tle zapalnym (m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów) [1].

Choroby układu krążenia

Spożywanie oleju lnianego poleca się również w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. W jednym z pierwszych badań naukowych na ten temat zaobserwowano, że zwiększenie podaży kwasu omega-3 wiązało się z mniejszą śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych [2].

Również inne badania potwierdziły, że kwasy omega-3 odgrywają ważną rolę w profilaktyce i leczeniu przewlekłej niewydolności serca (będącą jedną z głównych przyczyn zgonów sercowo-naczyniowych), chorobie niedokrwiennej serca, a także arytmii [3], [4], [5].

Zaburzenia gospodarki lipidowej

Podwyższone stężenie cholesterolu frakcji LDL, obniżone stężenie cholesterolu HDL oraz zwiększone stężenie trójglicerydów to czynniki podnoszące ryzyko chorób układu krążenia. Dlatego, aby ich uniknąć, tak ważne jest wprowadzenie do diety produktów zapobiegających zaburzeniom gospodarki lipidowej, a tym samym wspomnianym chorobom.

Badania pokazują, że kwasy omega-3 przyczyniają się do obniżenia stężenia triglicerydów, co tłumaczy się m.in. tym, że po ich spożyciu zwiększa się aktywność lipazy lipoproteinowej [6].

Nie mniej ważne są fitosterole występujące w oleju lnianym. W jednym z badań zaobserwowano, że powodują obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL O 9-14% [7].

Nowotwory

Zarówno witamina E, jak i kwasy omega-3, których źródłem jest olej lniany budwigowy, odgrywają ważną rolę w profilaktyce i leczeniu nowotworów.

Właściwości antynowotworowe witaminy E wynikają z tego, że wykazuje właściwości antyoksydacyjne (dzięki czemu chroni DNA komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi wolnymi rodnikami), działa przeciwzapalnie, wpływa na ekspresję genów, a także indukuje apoptozę komórek nowotworowych. Potwierdzeniem na jej skuteczność są wyniki badań naukowych. W jednym z nich zaobserwowano, że ma potencjalne zastosowanie w profilaktyce nowotworu piersi, prostaty, jelita grubego i płuc [8].

Z kolei kwasy omega-3 wykazują działanie przeciwzapalne, zdolność do indukowania apoptozy komórek nowotworowych, a także hamowania ich proliferację. Dlatego znajdują zastosowanie w profilaktyce raka jelita grubego, żołądka, trzustki, prostaty, piersi oraz płuc [9], [10], [11].

Depresja

Spożywanie produktów bogatych w kwasy omega-3 ma pozytywny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne, ale i psychiczne. Okazuje się, że są to składniki, które odgrywają istotną rolę również w profilaktyce i leczeniu depresji. Przypuszcza się, że ich przeciwdepresyjne właściwości wynikają z tego, że są niezbędne do przekazywania sygnałów między komórkami nerwowymi, uczestniczą w powstawaniu eikozanoidów, a także wpływają na aktywność układu serotoningericznego [12], [13].

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

Badacze zaobserwowali, że większe spożycie kwasów omega-3 (z jednoczesnym zmniejszeniem podaży kwasów omega-6) skutkuje mniejszym ryzykiem zwyrodnieniem plamki związanej z wiekiem (AMD). Jest to jedna z głównych przyczyn utraty widzenia.

Kwasy omega-3 odgrywają ważną rolę nie tylko w profilaktyce, ale i leczeniu tej choroby. Zaobserwowano, że zmniejszają ryzyko jej progresji do postaci wysiękowej [14].

Olej lniany budwigowy- cena, gdzie kupić?

W sklepach stacjonarnych i internetowych jest dostępnych wiele produktów, na których zobaczymy napis “olej lniany budwigowy” . Czy jednak każdy produkt noszący taką nazwę na pewno będzie charakteryzował się wysoką jakością? Pamiętaj, że olej olejowi nierówny. Największą wartość ma taki, który jest tłoczony na zimno, nie jest poddawany filtracji i rafinacji. Ponadto olej musi być świeży i przechowywany w temperaturze chłodniczej. Ceny oleju lnianego dostępnego w sklepach mieszczą sie w przedziale od 15zł do 45 zł za 500 ml. Dlatego nie daj się zwieść niskim cenom za produkt, który może wyrządzić więcej szkody niż pożytku.

Wysokiej jakości olej lniany, który spełnia kryteria oleju budwigowego znajdziesz w naszej ofercie. Możesz go kupić w naszym gospodarstwie lub w sklepie internetowym. Proponowany przez nas olej lniany wyróżnia również to, że powstaje z wysokiej jakości nasion pochodzących wyłącznie z własnych upraw, ponadto jest tłoczony na świeżo (kilka razy w tygodniu, małymi partiami). Kupując go w naszym sklepie internetowym otrzymasz wysokiej jakości produkt w przystępnej cenie 30 zł za butelkę 500 ml z ciemnego szkła bez wychodzenia z domu.

Jak stosować olej lniany?

Znasz już niezwykłe właściwości oleju lnianego budwigowego. W takim razie czas dowiedzieć się, jak go stosować! Żeby nie stracił cennych składników, spożywaj go na zimno. Jego delikatny smak pasuje do wielu potraw m.in.:

– sałatek warzywnych,

– past na bazie nasion roślin strączkowych (np. ciecierzycy, soczewicy, czerwonej lub białej fasoli) lub warzyw (np. bakłażana, cukinii, marchewki),

– domowego twarożku (aby zrobić tzw. pastę dr Budwig, wystarczy wymieszać ser twarogowy z olejem lnianym i jogurtem lub kefirem naturalnym),

– sosów na zimno.

Ciekawostką jest, że olej lniany budwigowy możesz stosować również w celach kosmetycznych. Zawartość kwasów tłuszczowych nienasyconych i witaminy E sprawia, że olej ma pozytywny wpływ na skórę i można użyć go do wykonania maseczki na twarz. W ostatnim czasie popularne stało się olejowanie włosów, do którego także możesz wykorzystać olej budwigowy.

Nawet jeśli wybierzesz najwyższej jakości olej budwigowy tłoczony na zimno, nie nacieszysz się jego prozdrowotnymi właściwościami, przechowując go w zły sposób.

Jak przechowywać olej lniany?

Niestety, olej lniany budwigowy jest bardzo wrażliwy na wysoką temperaturę, światło, a także tlen. Pod wpływem ich działania dochodzi do utleniania kwasów omega-3, czyli jednego z najcenniejszych składników. Niewłaściwe przechowywanie ma również negatywny wpływ na zawartość witaminy E.

Dlatego pamiętaj o tym, aby przechowywać olej lniany budwigowy w temperaturze mniejszej niż 7℃ z dala od światła. Najlepiej, jeśli kupisz olej w butelce z ciemnego szkła. Jeśli jest to niemożliwe, zadbaj o to, aby stała w ciemnym miejscu.

Po otwarciu należy spożyć olej w ciągu 6 tygodni (nie później niż 2 miesiące od momentu wytłoczenia).

Źródła:

[1] Calder P.C. , n−3 Polyunsaturated fatty acids, inflammation, andinflammatory diseases., The AmericanJournal of Clinical Nutrition 2006

[2] Burr M.L., Fehily A.M., Gilbert J.F., Rogers S., Holliday R.M., Sweetnam P.M., Ehrood P.C., Deadman N.M.: Effects of changes in fat, fi sh and fi bre intakes on death and myocardial reinfarction: diet and reinfarction trial (DART). Lancet, 1989; 2: 757-61.

[3] Piotrowski G., Gawor Z.: Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w chorobach sercowo – naczyniowych – wybrane zagadnienia kliniczne. Czynniki Ryzyka, 2010; (64)2: 27-33.

[4] Barylski M., Banach M., Kowalski J.: Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w profi laktyce choroby niedokrwiennej serca, czyli dlaczego Eskimosi rzadko mają zawał. Kardioprofi l, 2009; 7, 5(32): 293-294.

[5] Adach K., Kuch M.: Estry etylowe wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 w niewydolności serca – badanie GISSI – HF. Medycyna Faktów, 2009; 1(2): 33-42.

[6] Davidson M.H.: Mechanisms for the hypotriglyceridemic effect of marine omega-3 fatty acids. Am. J. Cardiol., 2006; 98: 271-331.

[7] Obiedzinska, A., Waszkiewicz-Robak, B. (2012). Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna. Żywność Nauka Technologia Jakość, 19(1).

[8] Ju J, Picinich SC, Yang Z, et al. Cancer-preventive activities of tocopherols and tocotrienols. Carcinogenesis 2010, 31(4): 533-542.

[9] Comba A, Maestri DM, Berra MA, et al. Effect of ω-3 and ω-9 fatty acid rich oils on lipoxygenases and cyclooxygenases enzymes and on the growth of a mammary adenocarcinoma model. Lipids Health Dis 2010, 9: 112-122.

[10] Funahashi HF, Satake M, Hasan S, et al. Opposing effect of n-6 and n-3 polyunsaturated fatty acids on pancreatic cancer growth. Pancreas 2008, 36(4): 353-362

[11] Pot GK, Geelen A, Heijningen EB, et al. Opposing associations of serum n-3 and n-6 polyunsaturated fatty acids with colorectal adenoma risk: a endoscopy-based case control study. Int J Cancer 2008, 123(8): 1974-1977.

[12] Liao Y, Xie B, Zhang H, He Q, Guo L, Subramanieapillai M, Fan B, Lu C, McIntyre RS. Efficacy of omega-3 PUFAs in depression: A meta-analysis. Transl Psychiatry. 2019.

[13] Deacon G, Kettle C, Hayes D, Dennis C, Tucci J. Omega 3 polyunsaturated fatty acids and the treatment of depression. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Jan 2;57(1):212-223.

[14] Kowalski M., Borucka AI, Szaflik J. Kwasy Omega-3 w profilaktyce zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Forum Medycyny Rodzinnej 2008;2(4):309-313.