Oleje tłoczone na zimno to niezbędny element zdrowej diety. Są źródłem cennych dla zdrowia składników, a jednocześnie nadają potrawom niepowtarzalnego smaku i aromatu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak na przestrzeni lat zmieniły się metody produkcji oraz jakie właściwości prozdrowotne i zastosowanie kulinarne mają poszczególne oleje.
Spis treści:
- Jak powstają oleje tłoczone na zimno?
- Nierafinowane oleje tłoczone na zimno
- Oleje tłoczone na zimno od producenta
- Najzdrowsze oleje tłoczone na zimno i ich właściwości
- Oleje tłoczone na świeżo pod zamówienie w sklepie internetowym
- Stosowanie olei tłoczonych na zimno
Jak powstają oleje tłoczone na zimno?
Pozyskiwanie oleju z roślin nie jest wcale nową praktyką. Wyrób oleju w Polsce ma długoletnią historię. Choć na przestrzeni lat metody jego pozyskiwania znacznie się zmieniły.
Dawniej nasiona i miąższ roślin oleistych (tj. zawierających minimum 15% tłuszczu) rozgniatano i rozdrabniano za pomocą stępów, zamełci lub gniotowników. Następnie zagniatano ciasto, czyli łączono rozgniecione nasiona z gorącą wodą i mieszano. Kolejnym etapem było zasmażanie – nasiona były poddawane działaniu wysokiej temperatury, co przekładało się zarówno na walory zdrowotne, jak i smakowe oleju. Ostatnim etapem było wytłaczanie, które odbywało się w specjalnych prasach (śrubowych, dźwigowych lub klinowych).
Wraz z rozwojem technologii metody produkcji zmieniały się za sprawą nowoczesnych maszyn umożliwiających modyfikację poszczególnych etapów. Dziś najwyższej jakości oleje są tłoczone na zimno, w temperaturze nieprzekraczającej 35℃. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie produktu o bardzo dobrej jakości spożywczej i bez konieczności rafinacji. Co więcej, tłoczenie na zimno pozwala na uzyskanie oleju o wysokiej wartości odżywczej, bogatego w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3.
Nierafinowane oleje tłoczone na zimno
Najwyższej jakości olej powinien być nie tylko tłoczony na zimno. Ważne jest również to, aby nie był poddawany procesowi rafinacji i filtracji. Dzięki temu charakteryzuje się bogactwem cennych składników o właściwościach prozdrowotnych: witamin, substancji fenolowych, steroli, alkaloidów, saponin, przeciwutleniaczy, garbników itd.
Proces rafinacji składa się z 4 etapów: odśluzowania, neutralizacji, odbarwienia i odwadniania. Co ma na celu? Pozwala polepszyć walory smakowe oleju po tłoczeniu na gorąco i zwiększa trwałość produktu. Ponadto sprawia, że olej ma wyższą temperaturę dymienia, dzięki czemu może być używany również podczas wielokrotnej obróbki termicznej (nawet w temperaturze 240℃).
Rafinacja ma jednak swoje ciemne strony. Dlatego zaleca się, aby wybierać nierafinowane oleje tłoczone na zimno. Te rafinowane mają niższą zawartość witaminy E, która wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne i chroni przed stresem oksydacyjnym (związanym m.in. z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów).
Co więcej, rafinowane oleje zawierają mniej fitosteroli, czyli steroli roślinnych. Są to związki, które mają pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową. Obniżają poziom cholesterolu frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu), zmniejszając tym samym ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Proces rafinacji nie pozostaje obojętny również dla smaku i barwy oleju. Produkt, który nie został poddany rafinacji, ma nie tylko wyższą wartość odżywczą. Zachwyca również niepowtarzalnym smakiem i aromatem, czego nie można powiedzieć o olejach rafinowanych. Mają one neutralny smak i zapach, przez co nie podkreślają walorów smakowych dań.
Oleje tłoczone na zimno od producenta
Jak wybrać najlepszy olej tłoczony na zimno spośród tak wielu produktów dostępnych na rynku? Po pierwsze ważne jest to, aby był on pozyskiwany z wysokiej jakości nasion. Nawet niska temperatura tłoczenia nie pomoże, jeśli będą zainfekowane grzybami i szkodnikami.
Nie tylko grzyby i szkodniki obniżają jakość nasion, a tym samym pozyskiwanego z nich oleju. Ważnym czynnikiem wpływającym na walory zdrowotne i smakowe produktu jest również sposób uprawy roślin. Wysokiej jakości olej to ten, który powstaje ze starannie wyselekcjonowanych, zdrowych nasion bez glifosatu i roundupu.
Gdzie szukać takich olejów? Znajdziesz je w naszej ofercie. Dbamy o najwyższą jakość na każdym etapie produkcji: zasiewu, uprawy, magazynowania nasion, tłoczenia, butelkowania i przechowywania gotowego oleju.
Nasze oleje tłoczymy z wysokiej jakości, specjalnie wyselekcjonowanych zdrowych i pełnych nasion. Bez mykotoksyn, pleśni oraz roztoczy. Czy potrzebujemy środków chemicznych do tego, aby nasze nasiona były zdrowe i nadawały się do tłoczenia wysokiej jakości olejów? Nie! Wręcz przeciwnie – w naszym gospodarstwie nie używamy środków chemicznych dosuszających uprawy (dikwatu, glifosatu itp.). Co więcej, w przypadku większości upraw roślin oleistych nie stosujemy środków ochrony roślin. Dlatego część z nich została objęta rolnictwem ekologicznym.
Najzdrowsze oleje tłoczone na zimno i ich właściwości
Trudno powiedzieć, że konkretny olej jest najzdrowszy. Najlepszy jest ten, który odpowiada Ci nie tylko pod względem smaku i zapachu, ale i wartości odżywczej. Dlatego, zanim włączysz olej roślinny do jadłospisu, zastanów się, czego potrzebuje Twój organizm.
Olej z czarnuszki
Cenne właściwości czarnuszki docenił sam Hipokrates uważany za „ojca medycyny”. Nic dziwnego, bo jeśli przyjrzeć się jej bliżej okazuje się, że ma wiele właściwości prozdrowotnych.
Olej z czarnuszki wyróżnia się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych, substancji rozpuszczalnych w tłuszczach i olejków eterycznych (przede wszystkim tymochinonu). W związku z tym pomaga utrzymać prawidłowy poziom glukozy, cholesterolu i triglicerydów we krwi. Ponadto ma korzystny wpływ na wartości ciśnienia tętniczego krwi, łagodzi objawy astmy i alergii, zmniejsza stan zapalny, a także wykazuje działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwpasożytnicze i antynowotworowe.
Olej lniany i rydzowy
Olej lniany pozyskiwany jest z nasion lnu nazywanych również „siemieniem lnianym”. Charakteryzuje się nie tylko ciekawym kolorem i aromatem, ale i wysoką wartością odżywczą. Ceniony jest przede wszystkim za wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. W 100 gramach znajduje się aż 50-58 gramów kwasu alfa-linolenowego (ALA). Nie bez znaczenia jest także idealny stosunek kwasów omega-6 do omega-3..
Co więcej, olej lniany jest dobrym źródłem witaminy E, która wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Dlatego podobnie jak kwasy omega-3 odgrywa ważną rolę w profilaktyce i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów, cukrzycy, czy schorzeń ośrodkowego układu nerwowego.
Unikalny skład sprawia, że jest to olej polecany w przypadku stanów zapalnych, zaburzeń gospodarki lipidowej, stanów depresyjnych, zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD), a także chorób sercowo-naczyniowych.
Podobny do niego jest nieco mniej znany, ale zyskujący coraz większą popularność olej rydzowy. Pozyskuje się go z lnianki siewnej, która nazywana jest również „rydzem” (stąd nazwa oleju).
Olej rydzowy, tak jak lniany charakteryzuje się wysoką zawartością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Około 30-40% ogólnej puli kwasów tłuszczowych stanowi kwas alfa-linolenowy. Co więcej, podobnie jak olej lniany wyróżnia się bardzo dobrym stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3.
Mówiąc o składzie oleju rydzowego, nie można pominąć również innych składników. Poza kwasami omega-3, cenne dla zdrowia właściwości wykazują zawarte w nim sterole roślinne i tokoferole.
Olej rzepakowy
Jeden z najpopularniejszych olejów stosowanych w polskich kuchniach. Jego niewątpliwą zaletą jest nie tylko szerokie zastosowanie kulinarne, ale i cenne właściwości prozdrowotne.
Olej rzepakowy jest źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych (z czego około 26% stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a ponad 60% jednonienasycone kwasy tłuszczowe). Ponadto dostarcza witaminy E i polifenoli o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Jest również źródłem fitosteroli, które mają pozytywny wpływ na gospodarkę lipidową, a tym samym odgrywają dużą rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych.
Olej konopny
Nie jest jeszcze tak popularny, jak olej rzepakowy, czy lniany, ale szybko się to zmienia. Wszystko za sprawą tego, że jest bogaty w składniki cenne dla zdrowia i urody.
Olej konopny wskazany jest w przypadku problemów ze zbyt wysokim poziomem glukozy i/lub cholesterolu we krwi, stanów zapalnych (towarzyszących m.in. łuszczycy, chorobom stawów), zaburzeń gospodarki hormonalnej, czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Oprócz tego zawiera składniki, które mają korzystny wpływ na stan skóry, włosów i paznokci.
Przeczytaj również olej lniany – jaki ma smak? Zobacz tutaj.
Oleje tłoczone na świeżo pod zamówienie w sklepie internetowym
W przypadku olejów o niskiej trwałości (do których zalicza się m.in. olej lniany) szczególnie ważna jest świeżość. Niestety robiąc zakupy w supermarkecie, nie masz pewności, czy dany olej jest świeży.
Masz ją, jednak gdy zamawiasz produkty w naszym sklepie internetowym. Dostępne w nim oleje powstają w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Dbamy o ich świeżość, czego przykładem jest np. olej lniany tłoczony co 2 dni.
Zakupy online są bardzo wygodne, ponieważ możesz spokojnie podjąć decyzję i zamówić wybrany produkt. Bez konieczności wychodzenia z domu i dojazdu do sklepu. Obawiasz się, że brak możliwości porozmawiania ze sprzedawcą utrudni zakup? Nie martw się o to! Możesz się z nami skontaktować telefonicznie lub mailowo. Odpowiemy na wszystkie pytania dotyczące oferowanych przez nas olejów.
Stosowanie olei tłoczonych na zimno
Nie ma wątpliwości co do tego, że warto włączyć oleje tłoczone na zimno do jadłospisu. Pytanie, jak to zrobić? Najlepiej spożywać je na zimno, ponieważ w takiej formie zachowują najwięcej cennych właściwości. W związku z tym warto dodawać je np. do sałatek, domowych past z warzyw lub roślin strączkowych, sera twarogowego, kasz, makaronów, czy dressingów.
- Olej z czarnuszki nadaje daniom lekko korzenny smak. W związku z tym warto sięgnąć po niego podczas przygotowywania potraw kuchni orientalnej. Pamiętaj, że jego smak jest intensywny. Dlatego dodawaj go po kropelce.
- Olej lniany ma wszechstronne zastosowanie. Możesz użyć go do przygotowania popularnej „pasty budwigowej”, a także innych domowych past na bazie sera twarogowego. Świetnie sprawdzi się również jako dodatek do sałatek, dressingów, a nawet jako zamiennik masła.
- Olej konopny ma charakterystyczny lekko orzechowy smak, który doskonale komponuje się z warzywami. W związku z tym warto używać go do przygotowywania sałatek, a także zup kremów. Poza tym wzbogaci smak domowego pesto i past.
Większość olejów powinna być spożywana na zimno. Są jednak pewne wyjątki. Jest nim olej rzepakowy, który nadaje się również do przygotowywania potraw na gorąco. Temperatura dymienia nierafinowanego oleju rzepakowego wynosi przynajmniej 180-190℃. Dlatego może być on stosowany do krótkiej obróbki cieplnej.
Wanda Borowicz
21 marca 2023Okej z pestek winogron interesuje mnie